Моменто море янка брыль краткое содержание скачать

БЕЛАРУСКАЯ ПАЛІЧКА.

Як высветлілася значна пазней, уцалела толькі двое: хлапчук, які выпаўз баразной у загуменныя кусты, і дзед, што якраз заначаваў у сваяка на дальнім хутары. Усе іншыя жыхары сагнаны былі ў той канец вёскі, дзе стаяла старая вялізная адрына, - усё, што ўцалела ад калгаснай фермы. Зондэрфюрэр, начальнік экспедыцыі, разважыў, што прымусіць «бандытаў» капаць сабе яму - доўгая гісторыя. Значна прасцей спаліць іх у гэтай адрыне. Пакуль яго падначаленыя заганялі вёску ў трое шырокіх варот драўлянай будыніны, ён стаяў трохі збоку, на ўзгорачку, і непрыемна моршчыўся ад дзікага крыку і плачу.

Побач з ім амаль непрыкметна ўздрыгвала ад пранізлівай слаты маладая збялелая перакладчыца. - Мы хутка скончым гэтае швайнэрай*, і тады, фройляйн Вэра, паедзем дахаты. Будзе зноў цёпла. О так. Істота ў скураным паліто і белай вязанай хустцы выклікала на твар крывое падабенства службова-інтымнай усмешкі.

Так бы ўсё і было, як бывала, аднак, зірнуўшы ў натоўп сваіх ахвяр, што набліжаліся да крайняй ад яго чорнай пячоры варот, зондэрфюрэр заўважыў знаёмага. - Адкуль я ведаю яго. О! Мэншэнскінд*, дык гэта ж той пячнік! Скажыце, фройляйн Вэра, каб яго падагналі сюды. * Даслоўна - «дзіця чалавечае», адпавядае беларускаму «хлопча». - Біст ду дох аўх гір, майн лібэр кэрль?* - засмяяўся начальнік. * І ты таксама тут, мой дарагі?

Пячнік нічога не зразумеў. Ды, відаць, і не чуў. Бледны, без шапкі на лысіне, аброслы сівеючай шчэццю, ён упёрся ў немца скамянелымі вачыма і маўчаў. Толькі бяскроўныя губы перасмыкаліся, як ад нязбытнага жадання гаварыць. Улетку ён рабіў зондэрфюрэру печы. Знайшлі яго і прывялі, вядомага на ўсю ваколіцу.

Пяць раніц дзяжурны жандар абшукваў яго і кожны раз аднолькава весела знаходзіў у кішэнях майстра тое самае крэсіва, самасад і кавалак чорнага хлеба. А печы атрымаліся выдатныя. Кухар хваліць пліту, а сам зондэрфюрэр - грубку з белай кафлі. Вось і цяпер ён ледзь не заахкаў на ўспамін аб яе гладкай цеплыні. - Скажыце яму, фройляйн Вэра, што ён не будзе спалены.

Спытайцеся, ён хоча жыць? - Спадар зондэрфюрэр кажа, што вы, дзядзька, будзеце жыць. І ён пытаецца, ці вы гэтага хочаце? Пячнік толькі паварушыў бяскроўнымі губамі. - І скажыце яму. Спытайцеся, хто ў яго там ёсць. - Спадар зондэрфюрэр пытаецца, хто ў вас там ёсць? Там - у адрыне? З вуснаў у чалавека сарваліся словы: - Ён кажа, што там яго жонка.

- Скажыце яму, што жонка яго таксама не згарыць. Ён можа ўзяць яе. - Спадар зондэрфюрэр кажа, што фраў. што жонку сваю вы можаце забраць. Бяскроўныя губы ў сівеючай шчэці заварушыліся зноў: - У мяне там і дачка. з малымі дзет. камі. - Ён кажа, што там у яго ёсць дачка са сваімі дзецьмі. - О! Мэншэнскінд! Можа, у яго яшчэ хто-небудзь ёсць? - Спадар зондэрфюрэр пачынае выказваць нездавальненне. Ён пытаецца, хто ў вас там ёсць яшчэ?

- Скажы яму, што ў мяне там суседзі. А ты скажы, што яны сваякі. - Ён кажа, што ў яго там многа сваякоў. А таксама суседзі. - Суседзі?! Эс іст абэр этвас цу ляхен. * Можа, ён хоча, каб я аддаў яму ўсю гэтую банду? Спытайцеся ў яго апошні раз: чаго ён хоча, вар'ят?

* Гэта ўжо проста смешна. - Спадар зондэрфюрэр пачынае злаваць. Вы, дзядзька, не дурыцеся, калі хочаце жыць. Зараз адрыну падпаляць. Ён кажа, што вы, мусіць, хацелі б забраць адтуль усю банду. Пад чорнай навіссю броваў ажылі нарэшце вочы. Губы зусім перасталі дрыжаць. Нібыта не сваю, незвычайным жэстам, пячнік узняў галаву: - А ён што думаў? І ўсіх!

Усіх добрых людзей. Можа, ён ім раўня - гэты твой гаспадар? Або ты, можа. Цьфу. Чалавек плюнуў пад ногі, тады павярнуўся і ўжо не тым няпэўным крокам, як сюды, пайшоў да варот адрыны. Быў нейкі момант разгубленасці, а потым зондэрфюрэр сарваў з правай рукі мокрую скураную пальчатку, адшпіліў кабуру, выхапіў пісталет і прыцэліўся. У жудасным ляманце стрэл амаль не пачуўся.

Але пячнік упаў. Ён яшчэ ўздрыгваў, калі яго паднялі і кінулі цераз парог, пад ногі збою аднавяскоўцаў. Тады вароты назаўсёды зачыніліся. І ён згарэў - адзін, хто мог бы ў той дзень не згарэць. Друкуецца паводле выд: Выбр. тв. У 3 т. Т.1. Мн., 1992; Т.2. Мн., 1993.

Упершыню - час. «Полымя», 1958, No.12. Крыніца: Янка Брыль. Выбраныя творы. Менск, МФ «Беллітфонд», 1999. © Беларуская Палічка // пры выкарыстаньні матэрыялаў спасылка на Беларускую Палічку абавязковая.